Geldmarkt

Een deel van de Nederlandse staatsschuld wordt op de geldmarkt gefinancierd. Tot deze markt rekent het Agentschap leningen met een looptijd van 1 dag tot 1 jaar. Een belangrijk segment van de Europese geldmarkt bestaat uit T-bills, ook wel Treasury bills of schatkistpapier genoemd. Dit is kortlopend schuldpapier dat door veel staten wordt uitgegeven in looptijden variërend van gemiddeld 3 tot 12 maanden.

Koeien in een weiland
Beeld: Outlook 2015
Koeien in een weiland

Daarnaast is er een markt voor deposito's: leningen voor zeer korte termijn (van 1 dag tot enkele weken). Banken, overheden en grote bedrijven verstrekken elkaar deze deposito’s als ze korte tijd geld over of nodig hebben. Tenslotte behoort ook Commercial Paper (CP) tot de geldmarkt. CP is gestandaardiseerd schuldpapier met flexibele looptijden.

Het schatkistsaldo

Op grond van Europese afspraken mogen overheden nooit ‘rood’ staan bij de centrale bank. Het saldo van de schatkistrekening bij DNB staat daarom aan het eind van iedere dag tussen 0 en 200 miljoen. Het Agentschap heeft echter de mogelijkheid om incidenteel grotere bedragen op de schatkistrekening aan te houden. Doordat het schatkistsaldo (en daarmee de omvang van de schuld) voortdurend fluctueert, dient de Staat naast lange leningen ook geldmarktleningen op te nemen en – in tijden van tijdelijke kasoverschotten – geld uit te zetten. Het Agentschap geeft daarvoor T-bills uit: Dutch Treasury Certificates (DTC’s). Daarnaast worden deposito's aangegaan om tijdelijke kasfluctuaties op te vangen. Bovendien geeft de Staat Commercial Paper uit dat door de flexibele looptijden kan helpen het 'gat' (voor wat betreft de looptijd) te vullen tussen deposito's en DTC’s.

Schatkistpapier (DTC’s)

Schatkistpapier is, net als een staatslening, een schuld van de Staat aan de houder. In tegenstelling tot staatsleningen die een looptijd van meerdere jaren hebben, is schatkistpapier kortlopend waardepapier. Terugbetaling van de hoofdsom vindt gemiddeld 3 of 6 maanden na uitgifte plaats, maar ook tussenliggende looptijden zijn mogelijk. Het schatkistpapier van de Nederlandse Staat zijn de Dutch Treasury Certificates (DTC’s).

DTC’s worden uitgegeven op discontobasis. Dit wil zeggen dat, bij een positieve rente, beleggers bij de uitgifte van een DTC een kleiner bedrag bij het Agentschap storten dan de nominale hoofdsom van de DTC. Aan het eind van de looptijd betaalt de Staat de nominale hoofdsom aan de houder uit; hierin is de vergoeding voor de rente opgenomen. 

In de kwartaalkalender en persberichten wordt aangekondigd welke DTC’s zullen worden geveild. De veilingen vinden iedere eerste en derde maandag van de maand plaats, waarbij in principe steeds meerdere programma's (looptijden) worden geveild. Voor de veiling wordt gebruik gemaakt van het Bloomberg Auction System. Voor meer informatie, zie het Onderwerp Veilingmethoden.

Global Commercial Paper programma

Global Commercial Paper (GCP) is gestandaardiseerd schuldpapier met flexibele start- en einddata met korte looptijden, variërend tot 12 maanden. GCP dient als het ware als ‘brug’ tussen korter lopende flexibele deposito’s en langer lopende minder flexibele DTC's. De inzet van dit derde geldmarktinstrument maakt het beheer van het schatkistsaldo flexibeler, zodat er beter kan worden geanticipeerd op de financieringsbehoefte op korte termijn. Op deze manier wordt tijdelijk teveel lenen door de inflexibiliteit van DTC’s voorkomen, wat de noodzaak tot het weer uitzetten van deposito’s tot een minimum beperkt. GCP leidt dus tot goedkopere financiering van de staatsschuld en beperking van het kredietrisico.

Het GCP is beschikbaar voor investeerders in de VS in de vorm van US Commercial Paper (US CP) en voor investeerders buiten de VS in de vorm van Euro CP (ECP). US CP wordt alleen uitgegeven in Amerikaanse dollars en ECP in euro’s, Amerikaanse dollars, Britse ponden, Zwitserse francs en Noorse kronen. In tegenstelling tot de overige schuldinstrumenten van de Staat wordt GCP dus ook uitgegeven in buitenlandse valuta. Hierdoor kunnen nieuwe groepen beleggers worden bereikt en kan geprofiteerd worden van eventuele arbitragemogelijkheden. Het valutarisico wordt volledig afgedekt met valutaswaps.

De uitgifte van GCP vindt plaats via geselecteerde dealers. In tegenstelling tot DSL’s en DTC’s wordt GCP niet via veilingen op vaste momenten uitgegeven, maar ligt het initiatief tot uitgifte bij de klant. GCP is net als DTC's discontopapier. Wanneer het Agentschap de behoefte heeft om GCP te plaatsen, geeft het Agentschap indicatieve prijzen voor GCP af op Bloombergpagina DSTA06. Deze prijzen gelden voor standaardlooptijden. Op aanvraag zijn ook gebroken data beschikbaar.